Nasze codzienne życie kręci się wokół wielu różnych kwestii. Każdy z nas lubi zajmować się pewnymi tematami, a inne spychać na nieco dalszy plan. Jednak są również takie kwestie, o których usilnie staramy się nie myśleć. Jedną z nich jest śmierć i wynikający z niej problem przekazania majątku. Niestety, każdy człowiek prędzej lub później powinien zadbać o uregulowanie tej kwestii. W przeciwnym razie straci on możliwość decydowania o tym, co stanie się z jego majątkiem. Co jasne, kwestia rozdysponowania majątku zazwyczaj zostaje zrealizowana poprzez sporządzenie testamentu. Dlatego jako biuro Lidertax przygotowaliśmy obszerny artykuł, w którym poruszymy wszystkie najważniejsze kwestie związane z taką procedurą. Postaramy się również odpowiedzieć w nim na kluczowe pytania dotyczące testamentów w UK oraz sposobu ich wykonania. Jest to bez wątpienia ważny tekst i dlatego serdecznie zachęcamy do jego uważnej lektury.
W tym artykule znajdziesz odpowiedzi na pytania:
- Jakie znaczenie mają testamenty w UK?
- Co trzeba wiedzieć o testamentach w UK?
- Jakie są rodzaje testamentów w Wielkiej Brytanii?
- W jaki sposób najlepiej będzie sporządzić testament w UK?
- Kiedy warto skorzystać z pomocy specjalisty przy tworzeniu testamentu?
- Kim jest executor, czyli wykonawca testamentu?
- Co dokładnie powinno znaleźć się w treści gotowego testamentu?
- O czym bezwzględnie należy pamiętać przy podpisywaniu testamentu?
- Jaką rolę przy sporządzaniu testamentu odgrywają tzw. świadkowie?
- Gdzie należy przechowywać przygotowany testament?
Testamenty w UK – jakie znaczenie mają te dokumenty?
Zasadniczo testamenty w UK są objęte podobnymi regulacjami, co testamenty w innych krajach. Dlatego postaramy się tutaj pokrótce przypomnieć najważniejsze informacje na temat takich dokumentów.
Zacznijmy od tego, że istnieją dwa podstawowe schematy dotyczące dysponowania majątkiem zmarłego posiadacza. Pierwszy z nich to tzw. prawo dziedziczenia (Rules of intestacy). Określa ono ogólne normy i zasady dotyczące postępowania w sytuacji, kiedy zmarły nie pozostawił po sobie testamentu. Wtedy podział majątku odbywa się na przepisach zawartych w takim prawie.
Drugi schemat zakłada z kolei realizację postanowień zawartych właśnie we wspomnianym testamencie.
Jest więc to pierwszy ważny argument przemawiający za sporządzeniem testamentu. W przypadku braku testamentu majątek zmarłego zostanie rozdysponowany według odgórnych zasad. Przez to zmarły nie będzie mógł siłą rzeczy zdecydować o tym, kto otrzyma jego majątek. Dlatego samo sporządzenie testamentu, choć z pewnością nie jest przyjemne, ma ogromne znaczenie.
Testament w UK – co musisz o nim wiedzieć
Praktycznie każdy dorosły człowiek mniej więcej wie, czym jest testament i co zawiera taki akt. Jednak w praktyce istnieje mnóstwo detali związanych z takimi dokumentami, o których naprawdę warto wiedzieć. Co więc trzeba wiedzieć i dlaczego warto sporządzić testament w UK?
Po pierwsze, testament nie zawiera tylko informacji o tym, kto otrzyma określoną część majątku. W praktyce jest to dużo obszerniejszy dokument i reguluje on znacznie więcej kwestii związanych z postępowaniem po śmierci danego człowieka. To zaś tylko potwierdza, dlaczego testamenty w UK mają tak duże znaczenie.
Po drugie, poprzez sporządzenie testamentu dana osoba może określić postępowanie nie tylko w przypadku swojej śmierci. Testament może także zawierać informacje na temat np. postępowania w razie ciężkiej choroby lub stanu zagrożenia życia. Więcej informacji na ten temat można znaleźć w kolejnej części tego tekstu.
Po trzecie, testament pozwala uregulować takie kwestie, które nie zostaną objęte zwykłymi przepisami. Przykładowo, reguła dziedziczenia zakłada, że majątek otrzymają przede wszystkim krewni zmarłego. Dlatego np. nasz życiowy partner może nie otrzymać niczego, jeśli nie zostanie on jasno wskazany w testamencie.
Jakie są rodzaje testamentów w UK?
Same testamenty w UK są zawsze traktowane w podobny sposób. Jeżeli jednak chodzi o zapisy zawarte w takich testamentach, mogą mieć one dwojaką formę.
Pierwsza z nich dotyczy szeroko pojętych kwestii zdrowotnych. Dlaczego w ogóle jest to ważne? Otóż niektóre osoby cierpiące np. na nieuleczalny nowotwór nie chcą, aby sztucznie podtrzymywać ich przy życiu. Takie osoby mogą więc zadeklarować w testamencie, że nie życzą sobie poddawania takiemu leczeniu. Analogiczna decyzja może także zostać podjęta z wyprzedzeniem, kiedy zachodzi obawa, że dana osoba nie będzie w stanie świadomie rozmawiać z lekarzami.
Natomiast druga kategoria dotyczy już standardowych zapisów majątkowych. Oczywiście tutaj głównym tematem jest kwestia przekazania dóbr materialnych oraz innych składowych majątku. Jednak na tym wcale nie muszą kończyć się takie zapisy. Testament może bowiem określać także np.: czasowe prawo do pobierania świadczeń, zobowiązania dotyczące płacenia rachunków i inne zobowiązania.
W jaki sposób można sporządzić testament w UK?
Sporządzanie testamentu jest bez wątpienia trudnym zadaniem i każdy może podejść do tego na swój sposób. Warto jednak wiedzieć o tym, jak taka kwestia została osadzona w przepisach prawa. Zatem jak można sporządzić testament w UK zgodnie z aktualnymi regulacjami?
Na pewno wiele osób zadaje sobie jedno podstawowe pytanie. Czy testament trzeba sporządzić w obecności np. prawnika lub innego specjalisty? Odpowiedź brzmi – nie, choć faktycznie jest to zalecane. Oczywiście każdy człowiek ma prawo do całkowicie samodzielnego sporządzenia tego aktu. Jednak problem polega na tym, iż w takiej sytuacji można dość łatwo przeoczyć pewne istotne kwestie. Dlatego naszym zaleceniem jest to, aby przynajmniej skonsultować gotowy testament z prawnikiem.
Jednocześnie zaznaczmy, że w Wielkiej Brytanii działają tzw. willwriters. Są to osoby, które specjalizują się w pomaganiu przy pisaniu testamentów. Sam pomysł skorzystania z usług takiej osoby może być bardzo dobry. Jednak tutaj trzeba wspomnieć o jednej kwestii. Otóż nie jest to zawód w żaden sposób regulowany. Dlatego istnieje ryzyko trafienia na osobę nierzetelną.
Do tej pory wspomnieliśmy więc o trzech alternatywach, czyli: samodzielnym napisaniu testamentu lub skorzystania z usług prawnika albo willwritera. Są jednak także inne opcje. Przykładowo, niektóre banki pozwalają swoim klientom na sporządzenie testamentu majątkowego w oddziale. Podobną możliwość zapewniają konkretne fundacje lub organizacje charytatywne. Każdy może więc wybrać odpowiednią dla siebie opcję.
Kiedy trzeba skorzystać z pomocy specjalisty przy pisaniu testamentu?
Jak już wspomnieliśmy, samodzielnie przygotowany i podpisany testament może zachować pełną moc prawną. Istnieją jednak sytuacje, kiedy naprawdę warto skorzystać z pomocy prawnika albo innego eksperta. Czego mogą one dotyczyć?
Na pewno taka konieczność powstaje w przypadku osób, które są właścicielami firm lub innych biznesów. Wtedy trzeba bowiem zadbać o doprecyzowanie wszelkich kwestii związanych zarówno z prywatnym, jak i firmowym majątkiem. Pomoc prawnika będzie wtedy na wagę złota.
Z takiego wsparcia powinny również skorzystać osoby żyjące w związkach nieformalnych. Tutaj prawnik zadba o to, aby w testamencie znalazły się stosowne i precyzyjne klauzule dotyczące partnera. Wszystko po to, żeby były one ważniejsze niż odgórne prawo dziedziczenia.
Pomoc specjalisty może być potrzebna także w razie chęci obdarowania innych osób, które nie są spokrewnione.
Kim jest executor, czyli wykonawca testamentu w UK?
Na pewno logicznym wydaje się założenie, że w testamentach najważniejsze znaczenie mają zapisy dotyczące majątku. Oczywiście jest to w dużej mierze prawda. Jednak nie oznacza to, że nie warto zwracać większej uwagi na inne zapisy. Te mogą bowiem okazać się równie ważne.
Idealnym tego przykładem jest zapis dotyczący wykonawcy testamentu (executor). To właśnie taka osoba po śmierci wystawcy testamentu zaczyna odpowiadać za jego realizację. Jest to bardzo odpowiedzialna funkcja i z tego względu wystawca powinien dobrze przemyśleć wybór tej osoby.
Jakie są obowiązki wykonawcy testamentu? Zasadniczo taka osoba odpowiada za realizację wszelkich formalności związanych ze śmiercią wystawcy testamentu. Ich wykaz może więc obejmować między innymi:
- dopełnienie kwestii formalnych związanych z pogrzebem i ostatnim pożegnaniem zmarłego;
- zadbanie o przekazanie majątku w sposób zgodny z wolą zmarłego;
- wypełnienie niezbędnej dokumentacji związanej z realizacją testamentu;
- uregulowanie ewentualnych opłat lub długów zmarłego.
Testament w UK – co dokładnie powinno znaleźć się w jego treści?
Na podstawie opisanych do tej pory informacji wiemy już, że w treści testamentu powinny znaleźć się przede wszystkim: zapisy dotyczące kwestii zdrowotnych, zapisy dotyczące majątku oraz wskazanie wykonawcy testamentu. Jednak teraz skupimy się na wszystkich najważniejszych kwestiach dotyczących treści.
Po pierwsze, testament musi jasno wskazywać beneficjentów, czyli osoby, które mają otrzymać określone dobra. Tutaj mogą, ale wcale nie muszą być to osoby spokrewnione. Jeśli beneficjent nie jest spokrewniony z wystawcą testamentu, warto zawrzeć w treści aktu stosowną informację. Po drugie, testament powinien uwzględniać wszystkie aktywa posiadane przez wystawcę. Dzięki temu łatwiej będzie można zobrazować sposób przekazania majątku po śmierci.
Kolejną ważną kwestią będą ewentualne pełnomocnictwa. Jest to szczególnie ważne w sytuacji, kiedy wystawca dokumentu kieruje firmą lub sprawuje opiekę nad niepełnoletnimi. Wówczas zapis dotyczący pełnomocnictwa jasno wskaże, kto po śmierci danej osoby powinien przejąć takie obowiązki.
Warto również wspomnieć o wishes, czyli zapisach, które można określić mianem ostatniej woli zmarłego. Mogą to być rozmaite sugestie dotyczące dysponowania majątkiem lub określające inne ważne kwestie. Tutaj należy jednak wyraźnie zaznaczyć jedną rzecz. Takie zapisy nie mają wiążącej mocy prawnej. Z tego względu należy je traktować raczej jako wolę lub życzenie niż jako jasną dyspozycję.
O czym bezwzględnie należy pamiętać przy sporządzaniu testamentu w UK?
Testamenty w UK muszą spełniać szereg ważnych zasad, ponieważ w przeciwnym razie dokument może zostać zakwestionowany. Takie reguły są z pewnością znane osobom, które zawodowo zajmują się pomaganiem w sporządzaniu testamentów. Jeśli jednak ktoś chce samemu stworzyć taki dokument, musi bezwzględnie pamiętać o tych zasadach. Co więc ma w tej kwestii znaczenie?
Przede wszystkim układ i podpis. Testament musi zostać stworzony według określonego wzoru, gdyż to daje pewność, że będzie on zawierać wszystkie wymagane informacje. Z kolei sam podpis stanowi finalne poświadczenie ważności sporządzonego pisma.
Oczywiście w przypadku testamentów istnieje zwiększone ryzyko fałszerstwa oraz możliwych prób spreparowania takiego dokumentu. Dlatego kolejnym wymogiem jest to, aby testament został sporządzony przy obecności minimum dwóch świadków. Takie osoby muszą również złożyć podpisy na gotowym dokumencie. Więcej informacji na ten temat przedstawimy w kolejnej części tekstu.
W kwestii formalnych ważne jest również to, żeby dana osoba sporządziła testament w stanie pełni władz umysłowych. Zaburzona poczytalność może więc stanowić powód do podważenia testamentu. Analogiczna zasada dotyczy wszelkich nacisków i presji na określony kształt tego aktu. One również mogą być podstawą do późniejszego kwestionowania poszczególnych zapisów.
Testament w UK – Jaką rolę odgrywają świadkowie podpisania?
Przedstawione wyżej aspekty wyjaśniają, dlaczego przy podpisywaniu testamentu niezbędni są dwaj świadkowie. Takie osoby muszą zadeklarować, że dokument ten został sporządzony przy zachowaniu wszystkich opisanych wyżej reguł. Podpis na testamencie dowodzi tego, że dana osoba swoim imieniem poświadcza ważność dokumentu.
Co istotne, świadkiem nie może zostać żaden z beneficjentów. Taka reguła jest bardzo logiczna, ponieważ ma ona zabezpieczać przed wszelkimi próbami nacisku podczas sporządzania testamentu. Warto również dodać, że złamanie tej zasady nie unieważnia testamentu, ale sprawia, że taki świadek nie zostanie finalnie beneficjentem. Jest więc to niezwykle istotna reguła i koniecznie trzeba o niej pamiętać.
Świadkowie ponoszą również prawną odpowiedzialność za złożenie podpisu na testamencie. Jeżeli więc później pojawią się wątpliwości dotyczące np. poczytalności wystawcy, świadkowie będą musieli złożyć wyjaśnienia. Właśnie dlatego świadkami bardzo często zostają np. prawnicy lub inne osoby tego typu.
Co należy zrobić z gotowym testamentem w UK?
Po wyjaśnieniu wszystkich najważniejszych kwestii związanych ze sporządzaniem testamentu warto pochylić się nad jeszcze jedną kwestią, która dość często jest pomijana. Mowa o miejscu i sposobie przechowywania gotowego aktu. Nietrudno odgadnąć, że i w tym przypadku pojawiają się różne alternatywy. Jakie są ich plusy oraz minusy?
Najbardziej oczywistym wyborem wydaje się przechowywanie gotowego testamentu w domu. Co jasne, jest to najprostsza i dla wielu osób najwygodniejsza alternatywa. Niestety, ma ona istotne wady. Z pewnością trzeba pamiętać o tym, że testament przechowywany w domu może zostać skradziony lub zniszczony (np. w wyniku pożaru). Co gorsza, szczytem dramatu byłaby sytuacja, gdyby np. we wspomnianym pożarze zginął również wystawca aktu. Wtedy odtworzenie jego treści bez posiadania kopii byłoby niemożliwe. Warto więc pamiętać o takim ryzyku.
Mając to na uwadze, bezpieczniejszym wyborem będzie przechowywanie testamentu w depozycie zewnętrznym. Tutaj istnieje co najmniej kilka dostępnych alternatyw. Taką usługę mogą oferować np. banki, biura księgowe lub urzędy. Plusem takich miejsc, że można w nich przechowywać oryginalny dokument, a przy sobie posiadać jego kopię. Dzięki temu ryzyko zniszczenia obydwu egzemplarzy zostaje mocno zredukowane.
Testament w UK – podsumowanie
Spisanie testamentu z pewnością nie jest przyjemnym doświadczeniem. Jednak każda osoba musi odpowiadać za swój majątek oraz jego wykorzystanie po jej śmierci. Brak spisania testamentu oznacza, że ten majątek zostanie rozdysponowany według odgórnego prawa dziedziczenia. Jeżeli więc ktoś chce sam zadecydować o sposobie przekazania majątku, spisanie testamentu pozostaje jedyną alternatywą. Oczywiście taki dokument można sporządzić samodzielnie, ale nie ulega wątpliwości, że wsparcie specjalisty będzie tutaj bardzo przydatne. Sam testament powinien bardzo dokładnie określać wszystkie najważniejsze kwestie związane z podziałem majątku. Oprócz tego wystawca może w nim zamieścić dodatkowe dyspozycje i życzenia. Aby testament nabrał mocy prawnej, musi mieć odpowiednią formę oraz strukturę. Ponadto muszą się na nim znaleźć aż trzy podpisy, czyli podpis wystawcy i dwóch świadków. Jeżeli chodzi o miejsce przechowywania tego dokumentu, warto postawić na zewnętrzny depozyt i ewentualnie zachować jego kopię.
Biuro księgowe Lidertax to Twój sprawdzony polski księgowy w UK. Każdego dnia pomagamy naszym klientom w załatwianiu różnych urzędowych formalności w Wielkiej Brytanii. Jeśli więc potrzebujesz takiej pomocy, serdecznie zachęcamy do odwiedzenia naszego biura.