Wielu Polaków przybywających na Wyspy znajduje zatrudnienie w sektorze budowlanym. Niektórzy zakładają nawet własne firmy, aby legalnie świadczyć tego typu usługi. Dlatego wszelkie zmiany podatkowe w tej branży mogą dotknąć także Polaków. Oczywiście nie piszemy o tym bez powodu. Od marca 2021 roku będą obowiązywać nowe regulacje w zakresie naliczania podatku VAT dla firm działających w sektorze budowlanym. O czym więc trzeba wiedzieć? Jak dalekie będą zmiany VAT w branży budowlanej? Zapraszamy do lektury naszego artykułu!
Dlaczego HMRC zarządził zmiany VAT w branży budowlanej?
Zmiany rozliczania VAT w branży budowlanej mogą być zaskoczeniem dla wykonawców z tego sektora. W końcu do tej pory firmy budowlane płaciły ten podatek na zwykłych zasadach. Podwykonawcy rozliczali się z głównymi wykonawcami na podstawie faktur, które poza samą stawką zlecenia obejmowały również wliczony podatek VAT. Wykonawcy musieli tylko opłacić taką fakturę, a podwykonawca odpowiadał wówczas za przekazanie VAT-u bezpośrednio do HMRC. Niestety, tutaj często pojawiał się pewien problem.
Było nim zjawisko „znikającego podwykonawcy”. Spółki często pobierały podatek VAT, a następnie ogłaszały zakończenie działalności. W efekcie podatek po prostu nie trafiał do HMRC. Początkowo takie zjawisko było marginalne, jednak z upływem czasu zdarzało się coraz częściej. Dlatego HMRC postanowiło interweniować w tej sprawie.
Zakładane zmiany VAT w branży budowlanej mają na celu „poskromienia” podobnych praktyk. Z tego względu od marca będzie obowiązywać zasada określana jako „domestic reverse charge”.
Na czym polega domestic reverse charge?
Przedstawiony termin można przetłumaczyć jako odwrócony schemat pobierania podatku VAT. Dlaczego akurat odwrócony? Ponieważ do tej pory, jak już wiadomo, podatek VAT był odprowadzany przez podwykonawcę, który wystawiał fakturę za wykonaną pracę. Jednakże teraz to główny wykonawca będzie odpowiedzialny za rozliczenie podatku VAT z tytułu zamówionej usługi.
Taka zasada będzie obowiązywać zarówno w przypadku pełnego (20%), jak i niepełnego podatku VAT (5%). Co prawda, podwykonawca wciąż może wystawiać faktury z wyliczeniami dotyczącymi wysokości podatku VAT. Jednak sam obowiązek opłacenia takiej należności spadnie na barki wykonawcy. To z kolei oznacza, że podwykonawca otrzyma wynagrodzenie „netto”, czyli w tym przypadku kwotę bez wliczonego podatku VAT.
Wprowadzone zmiany VAT w branży budowlanej są więc bardzo istotne. Przy zastosowaniu nowego schematu płatności podatek będzie odprowadzany dopiero wtedy, gdy umowa zostanie całkowicie zrealizowana. W przypadku firm budowlanych będzie to oznaczać, że określony „produkt” umowy trafił do użytkownika końcowego (end user).
W tym miejscu warto jednak wyjaśnić jedną kwestię. Odwrócony schemat płatności obowiązuje tylko w przypadku podwykonawców. Jeżeli jakaś firma pracuje bezpośrednio dla klienta będącego użytkownikiem końcowym (end user), wówczas obowiązuje standardowy schemat płatności. „Domestic reverse charge” pojawia się tylko wtedy, gdy:
- podwykonawca rozlicza się z inną firmą (zarejestrowaną jako płatnik VAT);
- usługa będąca przedmiotem umowy jest objęta zasadami płatności stosowanymi w przemyśle budowlanym (tzw. schemat CIS).
Tym samym nie ma obaw, że osoby prywatne będą musiały samodzielnie odprowadzać podatek VAT. Taki obowiązek może pojawić się jedynie w przypadku firm, które będą pełnić funkcję głównego wykonawcy zlecenia. Wyjątkiem będzie sytuacja, gdy taka firma wystąpi w zawartej umowie jako end user.
Jakich usług dotyczą opisane zmiany VAT w branży budowlanej?
Przypomnijmy, że w Wielkiej Brytanii obowiązują trzy progi podatku VAT. Większość prac budowlanych jest objęta standardowym VAT-em w wysokości 20%. Tylko niektóre prace w zakresie przebudowy lub remontu są objęte zredukowanym podatkiem (reduced rate) w wymiarze 5%. Oprócz tego część robót budowlanych jest całkowicie wyłączona z tej należności (0% VAT).
Nowy schemat płatności podatku VAT będzie obowiązywał w przypadku większości usług z sektora budowlanego. Aby jednak być bardziej precyzyjnym, warto zapoznać się z ich wykazem.
Domestic revesce charge dotyczy następujących usług:
- budowanie, remontowanie, rozbieranie, modernizowanie i naprawianie budynków oraz wszelkich obiektów budowlanych;
- montaż instalacji budowlanych (grzewczych, wodnych, elektrycznych, sanitarnych itd.);
- czyszczenie i szeroko rozumiana konserwacja budynków oraz ich wnętrz;
- malowanie, dekorowanie lub remontowanie zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych części budynku;
- usługi dodatkowe związane z wymienionymi wyżej pracami (sprzątanie, budowa fundamentów, tworzenie placu budowy itd.).
Co istotne, nowy schemat nie będzie dotyczyć niektórych usług, jeżeli firma świadczy je samodzielnie. Do tej kategorii należą usługi, takie jak:
- wytwarzanie/wydobywanie gazu lub paliw kopalnych;
- wydobywanie minerałów i budowa infrastruktury związanej z prowadzonym wydobyciem;
- tworzenie produktów, maszyn oraz wszelkich materiałów budowlanych;
- wytwarzanie części oraz produktów związanych z instalacjami budowlanymi;
- usługi architektoniczne oraz konsultingowe w zakresie planowania budowy, a także szeroko rozumianego designu;
- naprawa lub konserwacja rzeźb, murali, a także innych elementów budynków pełniących funkcję ozdobną lub dekoracyjną;
- instalacja i demontaż reklam na powierzchni budynków;
- montaż niektórych elementów wykończeniowych (np. żaluzji, rolet);
- instalacja zabezpieczeń budynku oraz systemów ochronnych (np. monitoringu).
Jak należy się przygotować do nadchodzących zmian?
Sama wiedza o nowych regulacjach to jedno. Niemniej każda firma powinna się dodatkowo przygotować do wdrożenia ich w praktyce. Co więc warto zrobić w pierwszej kolejności, aby być gotowym na nadchodzące zmiany VAT w branży budowlanej?
Przede wszystkim należy zadbać o aktualizację systemu (oprogramowania) obsługi płatności. Co prawda, na fakturze wciąż powinna się znaleźć wartość podatku VAT. Jednak przy zastosowaniu schematu reverse charge podwykonawca nie może samodzielnie pobierać tej należności.
Oprócz tego trzeba poinformować pracowników o nadchodzących zmianach. Dzięki temu będzie można uniknąć ewentualnych nieporozumień przy rozliczaniu pracy.
Kolejnym ważnym czynnikiem będzie zapamiętanie i poprawna interpretacja przepisów. Koniec końców nowy schemat rozliczania podatku VAT dotyczy tylko określonych usług. Warto zatem pamiętać o kilku ważnych zasadach:
- Nowy schemat obowiązuje w przypadku podwykonawców rozliczających się z wykonawcą zlecenia budowlanego.
- Podwykonawca i wykonawca muszą być zarejestrowani jako płatnicy VAT w UK.
- Usługi rozliczane w ten sposób powinny podlegać pod schemat płatności budowlanych (schemat CIS). Szczegółowy wykaz takich usług można znaleźć w powyższym akapicie.
- Wykonawca nie może być użytkownikiem końcowym (end user) danej usługi. Jeżeli tak będzie, podwykonawca nie powinien stosować nowego schematu rozliczenia.
Na zakończenie pozostają jeszcze wszelkie kwestie formalne. Aby rozliczanie przebiegło bez większych problemów, warto sprawdzić między innymi poprawność numerów VAT oraz aktualność rejestracji w CIS. Wiele osób po prostu zapomina o tych prostych czynnościach. Tymczasem np. błędny numer VAT może spowodować problemy przy finalizacji zlecenia. Wniosek jest więc prosty – o detale również trzeba dbać.
Podsumowanie
Wprowadzone zmiany VAT w branży budowlanej mają skutkować uszczelnieniem systemu podatkowego. Od marca 2021 roku podwykonawcy działający w branży budowlanej nie będą już musieli odprowadzać VAT-u do HMRC. Ten obowiązek spadnie bowiem na barki głównych wykonawców. Od tej reguły będą jednak istnieć wyjątki, dlatego tak ważne jest to, aby dobrze zapoznać się z nowymi przepisami.